رسانه کلیک – با شیوع بیماری کرونا نه تنها بر تعداد کاربران فضای مجازی افزوده شد، بلکه سن استفاده کنندگان از شبکه های مجازی نیز پایین آمد. با اینکه استفاده از فضای مجازی برای پیشبرد اهداف آموزشی مفید بوده است اما نمی‌توان از آسیب‌های وارده به قشر کودک و نوجوان چشم‌پوشی کرد.
به گزارش کلیک، به نقل از خبرگزاری دانشجو؛ استفاده از فضای مجازی برای پیشبرد اهداف آموزشی یک موهبت به حساب می‌آید اما موضوعی که موجب نگرانی مسئولین و خانواده‌ها شده است جنبه مثبت این قضیه نیست. دسترسی آسان کاربران فضای مجازی به تمامی صفحات یکی از چالش‌های مهم در این زمینه است.
چگونه می‌توانیم فعالیت فرزندمان را در فضای مجازی کنترل کنیم؟
اگر شما نیز مانند هر والد مسئولیت‌پذیری نگران پرسه زدن‌های فرزندانتان در صفحات آزاد فضای مجازی هستید، باید گفت که جز شما و اولیای مدرسه کسی نمی‌تواند این جریان را کنترل کند. محدود کردن دسترسی‌های فرزندان به شبکه های اجتماعی گاه آن‌قدرها هم آسان نیست و نیاز به داشتن روابط دوستانه توام با احترام متقابل دارد.
حجت‌الاسلام محمدجعفر منتظری دادستان کل کشور در گفت‌وگوی ویژه خبری در رسانه ملی یکم تیرماه سال جاری گفت:
در خصوص فضای مجازی حرف زیاد است اما متأسفانه تا در این زمینه صحبت می‌کنیم برخی گارد می‌گیرند و حرف‌هایی می‌زنند که اصلاً منظور ما نیست و بحث فیلترینگ را مطرح می‌کنند که اصلاً منظور صحبت ما نیست! بزرگ‌ترین مشکل ما این است که فضای مجازی رها است و مجرمین مختلف از این موضوع سوءاستفاده می‌کنند.
به گفته دادستان کل کشور از جمله بزرگ‌ترین مشکلات و چالش‌هایی که افراد در جامعه امروز با آن روبرو هستند رها بودن و بدون مسئول ماندن فضای مجازی است که درنهایت سلامت اجتماعی و فرهنگی خانواده‌ها را هدف قرار داده است.
چرا استفاده از فضای مجازی برای کودکان و نوجوانان خطرناک است؟
بعد از شیوع بیماری کرونا امروزه بسیاری از معلمین از طریق برنامه‌هایی مانند واتساپ و تلگرام با شاگردان خود در ارتباط هستند. موضوع اینجا جنبه آموزشی و مثبت این حرکت نیست بلکه موضوع آشنایی کودکان و نوجوانان با فضای بی‌دروپیکر فضای مجازی و احتمال آسیب‌های ناشی از کنجکاوی‌های طبیعی این قشر است.
بسیاری از کودکان با مفهوم کلاه‌برداری‌های اینترنتی آشنا نیستند. آن‌ها نمی‌دانند که نباید هر اطلاعاتی را در اختیار افراد ناشناس قرار داده و یا عکس خصوصی برای کسی نفرستند. برای مثال چندی پیش در اخبار آمده بود که کودکی برای خرید آنلاین یکی از بازی‌های فضای مجازی تمام اطلاعات کارت والدین خود را به دست هکرها سپرده و بدین ترتیب خانواده ضرر و زیان مالی بسیاری متحمل شده است.
در حال حاضر در فضای مجازی جرائم مختلف اجتماعی از خرید و فروش مواد مخدر گرفته تا بروز انواع فسادهای اخلاقی و قرار مشاجره و درگیری رخ می‌دهد و مسئولان باید برای جلوگیری از گسترش هر چه بیشتر این آسیب‌ها فکری اساسی داشته باشند.
نکته جالب اینجاست که با وجود چنین اتفاقاتی هنوز هم برخی از والدین بر این باورند که ایجاد محدودیت و دسترسی نداشتن کودک به فضای مجازی نشانه عدم روشنفکری است.
امان‌الله قرائی مقدم جامعه‌شناس در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، گفت:
آسیب‌هایی که فضای مجازی امروزه و طی سالیان اخیر متوجه خانواده‌های ایرانی و به‌ویژه دو گروه نوجوان و جوان کرده است، بر هیچ‌کس پوشیده نمانده و هر یک از خانواده‌ها تاکنون با نگرش و باور مختص خود به نوعی با چالش‌های متعددی در این خصوص روبرو شده‌اند.
وی همچنین اظهار کرد: مجازی برگزار شدن کلاس درس مدارس به دلیل شیوع و گسترش بیماری کرونا هم یکی از مهم‌ترین علل باز شدن پای کودکانی که در سن کم و مقطع ابتدایی تحصیل می‌کنند، محسوب می‌شود و متاسفانه کمترین نظارتی از طرف هیچ‌یک از مسئولان برای مهار این آسیب وجود ندارد.
فیلترینگ تنها اقدام مسئولین
ظاهرا مسئولین برای کنترل این وضعیت کاری جز فیلتر کردن شبکه های مجازی نتوانسته‌اند انجام دهند. حال اینکه این کار خود محل کسب درآمد برای عده‌ای دیگر است. قرائی مقدم در این زمینه بر این باور است که این کار هرگز نتیجه خوبی به دنبال نداشته و تجربه فیلترینگ تلگرام این ناکارآمدی و عدم تاثیر را به اثبات رسانده است.
فعالیت کاربران فضای مجازی در سایر کشورها
شاید با خود تصور کنید که این یک اپیدمی جهانی است و تمام کشورهای دنیا با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. در این صورت لازم به ذکر است که قوانین حوزه مجازی حتی در آمریکا و اروپا نیز به‌اندازه کشور ما ناقص نیست. متخلفان و مجرمان در ایران بسیار راحت‌تر از هر جای دیگری می‌توانند از این فضا برای ارتکاب جرایم اخلاقی و گسترش آسیب‌های اجتماعی سود ببرند.
بر اساس گزارش‌های منتشر شده در سایت‌های اینترنتی معتبر در اغلب کشورهای اروپایی که در پیشرفت و توسعه زبانزد سایر مردم دنیا هستند نیز محدودیت‌هایی سخت برای نوع فعالیت کاربران فضای مجازی وجود دارد و در صورت اینکه نحوه عملکرد هرکدام از کاربرانی که بیش از سایرین شناخته شده و مشهور هستند برخلاف قوانین موجود در آن کشورها باشد، شدیدترین مجازات در انتظار فرد متخلف خواهد بود.
جنگ فرهنگی و از بین رفتن هنجارها و ارزش‌ها
قرائی مقدم در ادامه این بحث به جنگ فرهنگی اشاره کرد و گفت:
دشمنان در ابتدای جنگ فرهنگی، بنیان خانواده ایرانی که نهادی مقدس است را نشانه گرفتند و تا همین لحظه نیز با هدف فروپاشی خانواده و برده پروری در شبکه‌های اجتماعی دائم در تلاش هستند تا به اهداف اصلی خود دست پیدا کنند و متاسفانه با وضعیت کنونی جامعه مشخص می‌شود که نه تنها ناموفق نبوده‌اند بلکه بسیاری از ارزش‌ها و هنجارهای ما را دچار تنش ساخته‌اند و با گسترش روز افزون فعالیت کاربران ایرانی در فضای مجازی راحت‌تر هدف خود را دنبال می‌کنند.
وی تاکید کرد: کودکان و نوجوانان از سرمایه‌های اصلی این کشور محسوب می‌شوند و در صورت ادامه غفلت مسئولان و عدم نظارت درست بر فعالیت کاربران فضای مجازی و همچنین عدم جلوگیری از انتشار مطالب مستهجن و غیراخلاقی رفته‌رفته این سرمایه ارزشمند را به‌راحتی از دست می‌دهیم.
نتیجه
با توجه به آنچه در این گزارش ذکر شد، نظارت غیرمستقیم و داشتن رابطه دوستانه با فرزندان از سوی والدین اولین گام برای کنترل آسیب‌های ناشی از فضای مجازی محسوب می‌شود. والدینی که برای کودک و نوجوان خود گوشی همراه با قابلیت روز تهیه می‌کنند، بهتر است از همان ابتدا چارچوب اصولی و صحیح استفاده از این وسیله را نیز متذکر شوند.
